Sở chỉ huy tác chiến của tiểu đoàn đặt trong một vạt mả rộng nằm chếch về phía bắc thôn Văn Xá chừng hai cây số. Có đến hàng chục ngôi mộ to có thành gạch xây bao chung quanh tạo thành một thứ công sự vững chãi, tránh được đạn thẳng và mảnh pháo. Tiểu đội trinh sát chiếm lĩnh từ chập tối. Bây giờ, từng tổ quay trở lại đón các bộ phận vào vị trí. Cách khu mộ chưa đầy hai trăm mét đã là hàng rào ngoài cùng của khu căn cứ quân sự Tứ Hạ. Ở đây có sân bay, có trận địa pháo và khu kho tàng, tiếp vận quân cụ, súng đạn cho các đơn vị tiền phương thuộc vùng I chiến thuật, tuyến phía Bắc sông Bồ kéo dài ra thấu Đông Hà, Quảng Trị. Một tiểu đoàn xe tăng M113 nằm thường trực chi viện cho các đơn vị lính của sư đoàn 1 khi đi càn quét các làng vùng Phong - Quảng Điền. Số lượng trực thăng chiến đấu nằm trong các hầm chứa máy bay và tại đường băng có khi lên tới ba chục chiếc. Trước Mậu Thân 1968, căn cứ Tứ Hạ nhỏ, nó chỉ được phình to mở rộng sau Mậu Thân. Hàng chục ấp chung quanh Tứ Hạ bị quét sạch xuống phía đông đường quốc lộ, để lấy chỗ lập hàng rào, vọng gác phòng thủ. Bảy lớp hàng rào bùng nhùng, hàng rào mái nhà xen kẽ với các bãi mìn gài chết. Tứ Hạ trở thành một căn cứ hỏa lực mạnh: chi viện tích cực cho các trung đoàn, sư đoàn ngụy, Mỹ phối hợp lên càn miền Tây. Pháo Tứ Hạ có thể bắn lên được tới bờ nam sông Bồ. Chưa một lần Tứ Hạ bị trầy vi tróc vảy. Với khả năng tấn công của Việt cộng ở đồng bằng, hai năm trở lại đây theo dõi trực tiếp những trận đánh xảy ra ở các thôn ấp, vùng ven giáp ranh, những tên phái viên trong ban tham mưu tác chiến của Bộ chỉ huy tiền phương ngụy vùng I chiến thuật rút ra kết luận: Việt cộng không đủ sức để chạm vào hàng rào lông nhím Tứ Hạ.
Suốt sáu tháng trời, ông Bậu và Để - cùng với trinh sát trung đoàn - thay phiên nhau bám Tứ Hạ. Họ ăn dầm ở dề trong các "lõm" bí mật của địa phương, chịu đói khát, chống địch càn để chuẩn bị cho trận tập kích lớn.
Đêm nay, đại đội 1 đánh về chợ Văn Xá, phối hợp cùng với lực lượng biệt động của huyện làm công tác tuyên truyền.
Đại đội 3, chia hai mũi do Hồng và Để trực tiếp chỉ huy tiêu diệt đại đội ngụy làm nhiệm vụ bảo vệ sườn nam căn cứ Tứ Hạ. Đại đội 4 tập kích vào căn cứ Tứ Hạ bằng ba khẩu cối 82 ly và 12 khẩu B.40, B.41. Cơ số đạn dành cho mỗi khẩu là 10 viên. Tiểu đoàn pháo binh K35 cũng sẽ phối hợp đánh ĐKB hỗ trợ vào khu vực để máy bay, đại đội xe tăng trong căn cứ. Những trái đạn ĐKB đặt từ dốc đồi An Cây Sen cũng sẽ giáng thẳng vào khu Mang Cá.
Cho tới 10 giờ, các mũi đã nằm ở vị trí tập kết cuối cùng. Đài "2W" ở chỗ đại đội 3 báo về, bộ đội đã ém sát vào hàng rào thứ nhất.
Tiểu đoàn trưởng Bậu đi kiểm tra trận địa cối 82 bây giờ ông đến vị trí trận địa của B.41. Mười tám khẩu B.41 và sáu khẩu B.40 dàn thành một hàng ngang. Những viên đạn B.40, B.41 vừa được tháo rời ra khỏi ống bảo quản còn thơm mùi sơn. Mười viên đạn được lắp sẵn ngòi nổ, liều phóng xếp hàng trước súng. Ba chiến sĩ thành một tổ hỏa lực. Cây cột nọc dùng làm nạng chôn sâu xuống đất. Đầu súng gá lên đấy. Trong bóng đêm mờ tỏ, ông Bậu nhìn rõ hình thù của viên đạn thuôn dài như bắp chuối chĩa trên trời. Ông cảm thấy hài lòng. Mười năm cầm quân, ngoài chiến dịch Mậu Thân, đây là một trận đánh lớn nhất của tiểu đoàn. Ông trực tiếp chỉ huy cả "một dàn nhạc lớn", có sự phối hợp hiệp đồng chặt chẽ giữa xung lực và hỏa lực. Ông bồi hồi và sung sướng. Trận đánh làm nức lòng cán bộ, chiến sĩ tiểu đoàn 10. Nó như là sự trả lời: bộ đội công trường 5, bộ đội ông Một dù có bị đói, bị Mỹ càn nhưng quyết không rời bỏ giáp ranh và đủ sức tung ra những quả đấm thép. Những chiến sĩ ngồi cụm dưới chân súng, thấy bóng thủ trưởng tiểu đoàn tới không ai nói năng gì. Ông Bậu bước xuống từng chiếc hố cá nhân xem xét. Rồi ông vỗ vào vai một chiến sĩ nói nhỏ:
- Gắng nghe các em! Còn những bốn mươi phút nữa kia. Kiểm tra lại hướng bắn đi Toàn ơi! Cái nạng bắn của em bị nghiêng đó.
Đại trực tiếp bắn cây súng B.41, ụ số năm. Kế sau một chút là hố cá nhân của cậu thông tin mang đài "2W". Ông Bậu biết Đại ngồi đấy nhưng không dừng lại mà đi xuôi về khu mộ nơi ban chỉ huy tiểu đoàn chọn làm đài chỉ huy chung cho cả trận đánh.
Ông Duy cũng vừa ở chỗ đại đội 3 trở về.
- Thằng Để cho lính cắt hàng rào rồi.
- Tốt! - Ông Bậu đáp gọn.
- Anh có tranh thủ động viên anh em không? - Ông Duy không quên hỏi.
"Bây giờ mà còn động viên với động não". Ông Bậu cười thầm ông chính trị viên tiểu đoàn quá ư cẩn thận. Ông nói cho vừa lòng bạn:
- Anh em chuẩn bị chu đáo lắm. Họ chỉ chờ lệnh nổ súng. À hồi chiều anh có trao đổi với thằng Để chuyện ấy không?
- Chưa anh Bậu à. Tôi muốn để sau trận đánh này. Vị trí tiểu đoàn phó với nó là xứng đáng. Tôi chỉ ngại thằng Hồng buồn.
- Buồn về chuyện chi?
- Con Thùy hy sinh!
Tự nhiên cả hai không muốn nói với nhau thêm một lời nào nữa...
Ông Bậu đi lại chỗ chiến sĩ đài "2W". Ông nói cho cậu ta dịch mã: "Còn mười lăm phút nữa".
- Báo cáo thủ trưởng, C3 báo về đã nằm ở vị trí xung kích.
Ông Bậu quay ngược nhìn về phía núi. Đêm cuối tuần trăng. Trên nền trời vằng vặc một dàn sao giăng đầy. Bóng tối như loãng dần ra. Lưng đồi phía tây để lộ gờ núi đen thẫm của dãy Hòn Vượn đồi Ngang, dốc Tranh, Một Mái... Núi kế tiếp núi tạo nên một mảng xanh đen thẫm. Ông chờ đợi một tiếng nổ phát ra từ nơi ấy. Những trái ĐKB của tiểu đoàn pháo K35 sẽ là hiệu lệnh chung mở màn cho trận đánh.
Chiếc đồng hồ "nhái" trong tay ông sáng rực những đốm dạ quang, chiếc kim phút như ngừng quay. Hai mươi bốn giờ nữa sẽ bước sang ngày mồng 2-9 - ngày sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, ngày ông Bậu rời làng Thanh Lương để gia nhập vào đội quân cảm tử "Nam tiến". Ông Duy nói đúng. Trận đánh này nên gọi là trận đánh nhớ Bác. Bác ra đi vừa tròn một năm.
Ông Bậu như thấy lòng mình run lên, rưng rưng nơi khóe mắt. Một lần nữa, ông lại nhìn lên lưng núi đen thẫm. Dãy Hòn Vượn tựa như một con sư tử ngồi nhìn xuống dải đất đồng bằng địch đã chiếm làm cứ điểm. Địch tự hoạch định vùng ranh giới kiểm soát miền Tây bắc Huế. Trận đánh này như một lưỡi dao nhọn thọc sâu vào lưng thằng địch. Nó sẽ nói rằng, vùng hậu phương của chúng bây đất vẫn chuyển rung dữ dội.
Từ dưới chân "Con sư tử" chợt có ánh lửa sáng nhoáng nhoàng, tiếp sau đó là một tiếng nổ dữ dội.
Ông Bậu ra lệnh trực tiếp vào chiếc máy "2W": Bắn!
Vài giây sau, cả khu vực Tứ Hạ rung lên như một trận động đất của đạn nổ. Trước tiên là ánh thủ pháo chớp nhoáng ở khu vực trại lính bảo vệ. Các mũi của đại đội 3 đã tấn công. Rồi cả dàn hỏa tiễn bộ binh B.41, B.40, những viên đạn như những khối lửa nhọn hoắt cắm thẳng vào dãy nhà kho quân cụ, khu vực nhà để máy bay. Một quầng lửa, rồi cả chục quầng lửa. Tứ Hạ biến thành một biển lửa khói ngút trời.
Những trái đạn B.41 vẫn nối tiếp nhau bay vào phá hủy máy bay, khu kho. Bồn xăng bốc cháy. Những người lính bắn B.41 đứng thẳng lưng. Chẳng có ai chịu ngồi trong công sự. Địch không hề có một phản ứng nhỏ, dù là một băng cực nhanh. Có một chiếc trực thăng liều chết cất cánh bay lên, đuôi chiếc máy bay dính lửa, nó bay được vài trăm mét bỗng nổ tung giữa bầu trời. Ánh lửa soi sáng cho những người lính nhìn rõ từng mục tiêu cứ vậy rót đạn vào. Một trăm hai chục quả cối 82 thi nhau nện như giã giò xuống một mục tiêu tập trung, rơi vào đâu cũng đều gây nên mối hiểm họa cho kẻ địch. Tiếng tụi lính ngụy bị thương kêu thét trong hàng rào dây thép gai vọng ra xa...
Phát đạn B.41 của trung đội 2 mở màn cho trận đánh nổ trúng đích. Phá sập ngôi nhà của tụi chỉ huy.
Hồng là người lao vọt lên trước tiên của trung đội 1. Anh chạy khom, cắt băng qua khoảng trống. Khi còn cách dãy nhà lính chưa đầy hai chục mét, anh ném quả thủ pháo vào một ô cửa gần nhất, tiếp theo là hai phát B.40. Rồi hàng chục trái thủ pháo. Điện trong nhà vụt tắt. Không còn ai phân định được tiếng nổ. Chỉ thấy ánh lửa chớp sáng và khói bay mù mịt. Cả đại đội bảo vệ không đánh trả được một phát súng. Tụi lính ngụy hốt hoảng lao ra ngoài liền bị những tay súng bộ binh quét AK. Hồng nhảy vào trong góc một ngôi nhà lôi ra hai thằng tù binh giao cho mấy chiến sĩ đi sau anh.
Mũi trung đội 2 cũng đang phát triển. Trong ánh lửa Hồng nhận ra cả những người lính của đại đội trên cánh tay có buộc dải băng trắng.
Bất chợt đội hình của trung đội 1 bị khựng lại bởi ụ lô cốt phía bắc. Khẩu đại liên ghìm họ giữa dãy nhà. Một số tên lính ngụy còn sống sót đã kịp dồn chạy về phía con hào bắn trả lại.
Hồng kéo vạt áo Cường. Hai anh em cắt băng qua vạt sân sang tìm Để.
- Tổ thằng Khoan đâu mà không quét tụi ngụy ở lô cốt phía bắc? - Hồng hỏi gấp gấp.
- Đánh đấm như cứt - Để cáu - Thằng Khoan không được tích sự chi cả. Hồng, mày cho thằng Đổng triển khai trung đội 1, bắn cản. Còn tao cho mũi của thằng Tống bọc sườn.
- Bên này có ai bị gì không? - Hồng hỏi.
- Thằng Can hy sinh rồi! Thôi triển khai gấp đi.
Súng vẫn nổ dữ dội trong khu đồn.
Những người lính của trung đội 1 lợi dụng các mảng tường đổ và dãy giao thông hào bắn trả lại tụi lính ngụy đang dồn lại ở lô cốt. Nhờ ánh pháo sáng họ có thể nhìn rõ ụ lô cốt. Hồng gọi xạ thủ B.40. Cậu ta bắn một phát, những viên đạn bay trượt sang bên trái. Trung đội trưởng Đổng giằng lấy khẩu B.40. Đổng bắn. Lần này viên đạn xuyên qua căn chòi gỗ, nổ phía bên kia đường băng. Khẩu đại liên của địch trong lỗ châu mai vẫn tiếp tục xối xả bắn thẳng vào nơi Đổng vừa đứng bắn. Đổng đã kịp thời chuyển vị trí. Đổng đang bò tự nhiên nằm gục xuống, khẩu B.40 rời khỏi tay. Hồng chưa kịp bò ra coi thử Đổng ra sao thì đã thấy chiếc lô cốt bụi bay mù mịt. Sập đổ.
Mũi của Để diệt được hỏa điểm lô cốt phía bắc!
- Xung phong. - Hồng hét to.
Những người lính của trung đội 1 vọt lên theo Hồng. Vừa chạy họ vừa bắn xối xả vào tụi ngụy đang tháo ra ngoài đường băng. Chỉ còn mình Cường ở lại. Đổng đã hy sinh. Phát đạn xé toang lồng ngực của anh. Đẫm máu.
***
- Báo cáo thủ trưởng Bậu. Đại đội 3 đã làm chủ trận địa. Anh em đang thu súng, bắt tù binh.
- Tốt!
Ông Bậu vội cầm chiếc micro nói trực tiếp vào trong máy:
- Hồng đấy... phải không? Dặn anh em không được giết tù binh. Cho bộ đội rút nhanh!
Hồng thét lên trong loa:
- Thắng to rồi anh Bậu ơi!
- Đại đâu? Đại đấy phải không? Cho bộ phận B.41 rút.
Chỉ còn ba khẩu cối, từ phía đầu làng Văn Xá Thượng vẫn tiếp tục bắn cầm canh. Lửa cháy sáng trong căn cứ Tứ Hạ.
Đi kiểm tra lại một lần nữa trên trận địa B.41, thấy không còn một bóng người, ông Bậu và ba cậu trinh sát cùng chiến sĩ thông tin mới rút.
Rải rác trên bầu trời là những ngọn đèn dù được pháo Đồng Lâm bắn lên. Tụi lính ngụy đóng trên Hòn Vượn, Chóp Nón cũng bắn pháo sáng. Hàng trăm quả pháo sáng giăng mắc trên vòm trời, soi rõ từng bụi cây, ngọn cỏ. Địch bắt đầu bắn phản ứng bằng pháo. Nhưng chúng lại cứ nện vào lưng dãy núi, nơi đã phát ra ánh lửa của những trái ĐKB nổ lúc ban đầu.
Những người lính nối đuôi nhau đi hàng dọc theo con đường chiến lược đổ về Trường Bia. Ánh pháo sáng soi đường. Người nọ đi cách người kia năm bảy mét, không chút vội vã.
Hồng đi sau cùng trong đội hình của đại đội 3. Chốc chốc, anh dừng lại ngóng mắt nhìn về hướng ngọn đèn đỏ nhấp nháy trên bầu trời phía đông nam. Nơi ấy là thành phố Huế, là La Chữ. Nơi ấy có Thùy của anh. Cô đã vĩnh viễn nằm lại trong cái dải làng xanh xa tít kia.
"Con người ta có thể nào nguôi quên được nỗi đau không? Hơn nữa, nỗi đau ấy lại bắt nguồn từ tình yêu? Không! Không bao giờ".
Anh tin thế.
Mùa đông, 1976