Tập Án Cái Đình Và Dao Cầu Thuyền Tán
Ngô Tất Tố
www.dtv-ebook.com

III. Từ Đôi Bồ Đến Mấy Cửa Hiệu

Thì ra chú ta mới học được phép bí truyền, biến hóa vị thuốc nọ ra vị thuốc kia: Nước vối tươi để nhuộm hoàng kỳ thành hắc kỳ, nước mật để ngâm cống truật làm ư truật, còn nước cam thảo thì để ngâm cát cánh cho nhạt vị đắng, rồi tẩm với nước rễ sâm cho có vị sâm mà giả làm sâm dã sơn.

Khéo lắm, những thứ thuốc giả hắn chế y như thuốc thật, nếu chưa uống qua, chẳng ai biết là của giả. Song, chẳng phát tài là bao vì ở nhà quê, ít người biết dùng ư truật, bắc kỳ, nhất là sâm dã sơn, hàng tháng không thấy người nào hỏi đến. Dầu vậy, mặc lòng, môn "hoá học" ấy, hắn vẫn ra công nghiên cứu. Dần dần hắn có thể dùng quế chi ngâm nước tiểu mà chế thành quế lang chánh, dùng vân quy cấy đuôi, hấp chín mà chế thành sâm Cao Ly. Các món hàng đó tuy không chạy lắm, nhưng thỉnh thoảng cũng có người mua...

< Quảng cáo trên các báo đủ các thứ thuốc: này là thuốc giúp phế, chữa bệnh ho lao, này là thuốc trị dạ dày, thêm sức cho việc tiêu hoá, này là thuốc lậu thần hiệu, mua ở Hương Cảng đem sang, thứ nào cũng hay như thần, đại lý đặt khắp các tỉnh. Trong các phòng tiếp khách lấy thuốc, trên vách kín những bản đồ vẽ các bộ phận trong mình người. Trong tủ la liệt các sách thuốc, đủ các sách của Tây, Tàu, Nhật Bản, rồi sách thuốc quốc ngữ của hắn thuê người dịch và in ra. Người choáng mắt, ai chẳng tưởng hắn là một ông thầy thuốc học rộng. Kỳ thực học lực của một kẻ gánh bồ, đọc sao được những thứ sách đó?

Thế nhưng, hắn vẫn khoe rằng biết tất cả chữ Tàu, chữ Pháp, chữ Nhật Bản nữa. Gặp khách biết chữ Hán, thì hắn giở sách Tây ra, nếu khách biết chữ Pháp thì hắn lại nói mãi về sách thuốc Tàu, hay sách thuốc Nhật.

Nhưng đối với những người không biết nghề thuốc thì hắn mới bịp thế được, ai đã biết qua nghề thuốc, nghe chuyện hắn sẽ thấy ngay chân tướng của hắn lộ ra, nhất là đọc mấy cuốn sách quốc ngữ của hắn đã in, người ta sẽ biết nó là một thứ xuất bản vừa lộn xộn, vừa không thông, lại vừa không đúng với y lý.

Nói đến thuốc lại càng sợ nữa. Chữa bệnh lao, chỉ những thứ khoản dõng, bách hợp, bối mẫu, thiên môn nấu ra cao, chữa dạ dày, chẳng qua cũng mạch nha, sơn tra, trần bì, hậu phác tán thành bột hay nặn thành viên, còn thuốc lậu thì vẫn ban miêu hay đầu vị.

Khắp thành phố Hà Nội, ai đã uống thuốc của hắn mà khỏi bệnh chưa? Một nghìn lần chưa. Làm sao hiệu thuốc của hắn vẫn sống? Thì cũng như chủ hiệu Ông Trăng, "mỗi người bị lừa một lượt".